Miał być “techno blog” a wyszedł fotoblog z dodatkami – czas to poprawić ;) Dziś chciałbym przedstawić pewne testy związane z makrofotografią.

Od pewnego czasu ogromną frajdę sprawia mi polowanie na robaczki. Co prawda daleko mi jeszcze do mistrzów pokroju Marka Wyszomirskiego, ale staram się i ćwiczę jak tylko mam możliwość. Moje próby z macro możecie oglądnąć tutaj. Sprzęt jakim dysponuję nie jest jakiś specjalistyczny ani wyszukany ale, moim zdaniem, sprawuje się bardzo dobrze i ma w sobie potencjał (którego do końca jeszcze nie potrafię wykorzystać ;( ).

Na temat macro, skali odwzorowania i głębi ostrości trochę już poczytałem, ale jeszcze sporo przede mną. Ogólnie polecam artykuł wspomnianego już Marka Wyszomirskiego. Artykuł zahacza o fizykę i matematykę, ale bardzo przyjemnie się go czyta i jest napisany prostym i zrozumiałym językiem.

Robiąc fotki macro trzeba wziąć pod uwagę pewną zależność. Im większą skalę odwzorowania chcemy uzyskać tym płytsza będzie GO, z którą można walczyć przymykając przysłonę (ale wydłuża nam to czasy naświetlania i zwiększa ryzyko poruszenia fotki – no cóż, nie ma tak prosto ;) ) oraz odległość ogniskowania.

Buszując po sieci wszyscy zachwalają sobie możliwości jakie daje zastosowanie dodatkowych soczewek nasadkowych lub odwrotne zamocowanie obiektywu. Jeśli chodzi o te pierwsze to podobno najlepiej spisuje się tu Raynox DCR-250. Jednak cena nowego waha się w okolicach 250pln. Jakby nie patrzeć to sporo. W przypadku odwrotnego mocowania obiektywu (tak zwane dupą do przodu) mamy 2 możliwości. Albo zamontować odwrotnie obiektyw bezpośrednio do body albo “skleić” dwa obiektywy. W przypadku tego pierwszego w grę wchodzi odpowiedni pierścień redukcyjny, sporo tańszy od Raynoxa (np dla mojego E-30 koszt takiego pierścienia to około 40pln). W przypadku skłądania 2 obiektywów musimy zaopatrzyć się w pierścień, który po obu stronach będzie miał gwint filtrowy o odpowiednich średnicach (dla mojego ZD 40-150 i Heliosa/Jupitera jest to 58mm <–> 52mm) w cenie około 10-20pln na aledrogo. Ja posiadam pierścień do mocowania 2 obiektywów (systemowa redukcja w planach ;) ).

Wszyscy zachwalają sobie montowanie Heliosa (lub inną jasną “pięćdziesiątkę”) ze względu na dużą (wręcz można by powiedzieć ogromną) skalę odwzorowania. Osobiście preferuję jednak Jupitera.

Helios daje faktycznie ogromną skalę odwzorowania, ale bardzo płytką GO, oraz małą odległość ogniskowania i nie pozwala na “dygnięcie” przy robieniu fotki. Jupiter daje mniejszą skale odwzorowania ale odrobinę większą GO i pozwala na lekkie odchyłki. Jest jeszcze możliwość (wyszukane gdzieś w sieci) modyfikacji heliosa tak aby skala był mniejsza ale dużo większa GO. Modyfikacja polega na usunięciu 2 ostatnich soczewek (patrząc od przodu obiektywu). Dlaczego 2 ostatnich a nie pierwszych czy jakiejkolwiek innej kombinacji – tego się niestety nie doszukałem ale zamówiłem sobie kolejnego heliosa i jak tylko dotrze przeprowadzę kolejne testy porównawcze i podzielę się wynikami.

Dziś chciałbym przedstawić fotki zrobione tym co mam czyli E-30 + ZuikoDigital 40-150 @150mm i do tego odwrotnie mocowany Helios lub Jupiter. Na fotkach może być widoczny szum ale robiłem je “z ręki” i żeby zachować sensowne czasy musiałem ustawić ISO1600. Przedstawione poniżej zdjęcia to pełne klatki a nie żadne cropy. Po kliknięciu oryginalna rozdzielczość 4000×3000 przy czym lojalnie ostrzegam – każda waży 19-20MB

Na pierwszy ogień pójdzie Helios 44M-4 MC 58/2

1) ZD 40-150 @150mm + Helios 44M-4 MC 58/2 F/4.5 czas 1/500s ISO 1600. Jak widać w tej kombinacji GO jest na poziomie niespełna milimetra, zestaw nie pozwala nawet na minimalne drgnięcie ręki przy robieniu fotki. Czas jest bardzo krótki co pozwala na utrzymanie nieporuszonego zdjęcia. W warunkach “bojowych” szansa na trafienie z GO i zrobienie zdjęcia są bliskie zeru. Fotka przy świetle zastanym.

2) ZD 40-150 @150mm + Helios 44M-4 MC 58/2 F/8 czas 1/125s ISO 1600. Po przymknięciu przysłony o kilka działek dostajemy GO na poziomie 1-1.5mm Dalej nie wiele a czas już nie taki przyjemny, aczkolwiek da się jeszcze w ręce utrzymać i jest szansa, że robaczek w międzyczasie się nie ruszy. Fotka również przy świetle zastanym i można by się pokusić w naturze o robienie foty bez lampy. (Przy tej fotce się walnąłem – przesłona powinna być F/11 jutro wrzucę poprawkę, ale dużo większej głębi nie uzyskamy)

3) ZD 40-150 @150mm + Helios 44M-4 MC 58/2 F/20 czas 1/40s ISO 1600. Światło zastane czas 1/40s – bez lampy nie ma szans nieporuszone zdjęcie w warunkach naturalnych. Przymknięcie przysłony praktycznie do minimum (ZD 40-150 pozwala na ustawienie max F/22) daje głębie nie wiele większą od F/11 – max 2mm. Nie nastraja to zbyt optymistycznie.

Drugi w kolejce Jupiter 37A 135/3.5

1) ZD 40-150 @150 + Jupiter 37A 135/3.5 F/4.5 czas 1/640s ISO1600. W tej kombinacji sprawa nie wydaje się już tak beznadziejna. Głębia na poziomie prawie 2mm na najmniejszej możliwej przysłonie. Czas też bardzo dobry. Ceną za dużą GO jest skala odwzorowania – wyraźnie mniejsza niż w przypadku Heliosa.

2) ZD 40-150 @150 + Jupiter 37A 135/3.5 F/11 czas 1/200s ISO1600. Czas do utrzymania w ręce i zadziwiająca głębia na poziomie 3.5-4mm. Oko pająka powinno się zmieścić w GO ale reszta będzie dalej rozmyta.

3) ZD 40-150 @150 + Jupiter 37A 135/3.5 F/20 czas 1/40s ISO1600 – Głębia na poziomie blisko 6mm – cały skakun powinien zmieścić się w GO o ile za bardzo nóg nie rozłoży. Bez lampy nie ma szans na zrobienie nieporuszonej fotki. Ale z lampą można zejść do czasu rzędu 1/250 na ISO 800 (przynajmniej tak mi wyszło w warunkach bojowych jak robiłem fotki w okolicach godziny 17)

Krótkie podsumowanie.

Przy odwrotnym mocowaniu 2 obiektywów wspomnieć należy jeszcze o winietowaniu. W przypadku obu zestawów winietowanie znika lub jest bardzo niewielkie przy maksymalnej ogniskowej obiektywu podstawowego – czyli 150mm. Odległość ogniskowania dla Heliosa to około 3-3.5cm i ze względu na bardzo małą GO nie pozwala nawet na minimalne drgnięcie ręki. Odległość ogniskowania dla Jupitera to około 4.5-5cm i przy przesłonie F/11 – F/20 pozwala “dygnąć” ręką na 1-2 mm więc jest nieźle. Po testach dochodzę do wniosku, że na początek w zupełności wystarczą dwa krótkie tele – głębia będzie na sensownym poziomie a skala odwzorowania i tak duża. Wszystkie moje fotki macro to zestaw ZD 40-150 + Jupiter. Nie zauważyłem wpływu na GO przymknięcia przesłony na obiektywie odwrotnie zamocowanym, za to na winietowanie owszem ;)

Zestaw taki ma jedną wadę – waga. Body + obiektywy + lampa = 2kg. Ze zrobiebiem kilku fotek nie ma problemu, ale ostatnio po 2 godzinach biegania łapa mi powoli odpadała.

Jak już wspomniałem na początku jak tylko dotrze do mnie drugi Helios to przeprowadzę testy po jego modyfikacjach. A po zakupieniu systemowego adapteru  odwrotnego mocowania będą kolejne wyniki testów (ale to szybko raczej nie nastąpi ;) )

 

Jeśli ktoś zauważy jakiś błąd/niedociągnięcie proszę o kontakt/komentarz.

WykopShare